In de notitie taaltabel, die tezamen met de nieuwe tekst van de Gedragscode is verspreid, is aangekondigd dat de onderwijskoepels (UNL, VH en NRTO) en de Landelijke Commissie Gedragscode (LCG) een procedure inrichten die het mogelijk maakt dat taaltoetsen van verschillende taaltestaanbieders toegevoegd kunnen worden aan de taaltabel, welke is vastgelegd in artikel 5.2 van de Gedragscode. De onderwijskoepels en de LCG hebben de opdracht om te voorzien in een dergelijke procedure, alsmede de ontwikkeling van een onafhankelijke norm op basis waarvan een taaltest kan worden beoordeeld, belegd bij een onafhankelijk organisatie, te weten Hobéon. Hobéon is een strategisch adviesbureau dat onder meer is gespecialiseerd in kwaliteitszorg en bekend is door haar adviserende rol betreffende accreditatieprocedures. Uiteraard zijn ook de beleidsadviseurs van de onderwijskoepels, een aantal experts van onderwijsinstellingen op het gebied van taaltesten en het bureau van de LCG nauw betrokken bij de ontwikkeling van de norm.
Waarom doen we dit?
De aanleiding voor het herzien van de taaltabel, en de reden om de tabel open te stellen voor nieuwe toetsen, is dat de koepelorganisaties en het bureau van de LCG verscheidene verzoeken hebben ontvangen van taaltestaanbieders om hun taaltest toe te voegen aan de tabel. Ook heeft een aantal onderwijsinstellingen aangegeven dat zij een eigen ontwikkelde taaltest wil kunnen aanbieden. Een procedure op basis waarvan deze taaltesten kunnen worden beoordeeld ontbreekt. Aanvragen worden ad hoc basis behandeld en veelal op basis van extern advies. De koepelorganisaties en de LCG zijn het er over eens dat een objectieve norm ten grondslag moet liggen aan de beoordeling van nieuwe taaltesten. Dat maakt het proces transparant en navolgbaar, en waarborgt bovenal dat de taaltabel enkel taaltesten bevat die voldoen aan strikte kwaliteitsvoorwaarden. De taaltesten vormen immers een relevant onderdeel van de beoordeling door de onderwijsinstellingen of een student toelaatbaar is tot het Nederlandse hoger onderwijs. Het is daarom van belang dat de onderwijsinstellingen en studenten kunnen vertrouwen op de taaltesten die in het kader van de Gedragscode worden geaccepteerd. In aanvulling hierop geldt dat we te maken hebben het Europese beginsel van een open markt, waarbij het recht van mededinging verlangt dat taaltestaanbieders met elkaar moeten kunnen concurreren. Hieraan kunnen voorwaarden worden gesteld, zeker vanuit het oogpunt van kwaliteit, maar dan moet dit wel op een objectieve wijze plaatsvinden.
Hoe ziet het proces eruit?
Hobéon coördineert in opdracht van de koepelorganisaties en de LCG het proces om te komen tot een objectieve norm, alsmede een procedure ter beoordeling van de aanvragen om nieuwe taaltesten toe te kunnen voegen. Het proces dat Hobéon heeft voorzien is inmiddels in volle gang en ziet er als volgt uit:
- Opzetten en vaststellen certificeringsysteem
De eerste stap is het vaststellen van de omvang en inhoud van het toelatingssysteem. Dit betreft een normbeschrijving, afspraken rondom de duur van de toetreding tot de taaltabel, afspraken over de organisatie en de functionaris die de toelatingsbeslissing neemt, wat de eisen zijn voor de beoordelende organisatie, etc. Het gaat om de opzet van het systeem.
- Afstemmen scope beoordelingskader
Het certificeringssysteem zal vervolgens nader worden geoperationaliseerd in een beoordelingskader en een beoordelingsproces. De eerste stap is het bepalen van de scope van de beoordeling van de taaltoetsen.
- Uitwerken beoordelingskader en -proces
Op basis van de scope werkt Hobéon het beoordelingskader nader uit. Ook zal Hobéon een nader voorstel doen voor de stappen die organisaties dienen te doorlopen om taaltoetsen te (laten) beoordelen met als doel opgenomen te worden in de taaltabel van de Gedragscode.
- Valideren, aanscherpen en vaststellen beoordelingskader en – proces
De conceptversie van het beoordelingskader en het beoordelingsproces wordt voorgelegd aan een groep van inhoudsdeskundigen. Deze groep inhoudsdeskundigen wordt binnen de bestaande netwerken van de onderwijskoepels geworven. Deze inhoudsdeskundigen kunnen in de toekomst tevens de rol van inhoudelijke beoordelaar vervullen voor het beoordelen van diverse taaltoetsen. Van belang is dat zij een voldoende onafhankelijk oordeel kunnen geven over de kwaliteit van de betreffende taaltoetsen.
Wat is de planning?
De norm als zodanig, alsmede het beoordelingsproces en de aanvraagprocedure moeten worden verankerd in de tekst van de Gedragscode, de taaltabel zelf zal in een addendum bij de Gedragscode worden opgenomen zodat deze eenvoudiger is aan te passen. Voorgaande vraagt om een wijziging van de Gedragscode en het daarbij horende Reglement. Bij een wijziging van de tekst van de Gedragscode geldt dat alle drie de koepelorganisaties en de LCG moeten kunnen instemmen met de wijzigingen. Elk van de koepelorganisaties hanteert hiervoor een eigen interne besluitvormingsprocedure, waarbij meestal alle leden moeten kunnen instemmen met de voorgenomen wijziging(en). Het streven is dat volgend jaar 1 oktober 2023 de norm, het beoordelingskader, alsmede het beoordelingsproces onderdeel uitmaken van de tekst van de Gedragscode en/of het reglement. Vanaf dat moment kunnen beoordelingsaanvragen in behandeling worden genomen. Organisaties die reeds een verzoek hebben ingediend zullen worden geïnformeerd over de procedure.
Wij zullen u via de koepelorganisaties, de website Gedragscode en deze nieuwsbrief informeren over de voortgang. Voor vragen kun u terecht bij de verantwoordelijke beleidsadviseur van uw koepelorganisatie. Wordt uw onderwijsinstelling niet vertegenwoordigd door een koepelorganisatie dan kunt u uw vragen mailen naar het bureau van de LCG.
